Rahim Ağzı Kanserinden Korunma ve Tarama Yöntemleri

Rahim ağzı kanseri rahim gövdesinin vajen ile birleşen kısmında oluşan jinekolojik kanserdir. Rahim ağzının yüzeyini oluşturan hücre tabakasının anormal hücrelere dönüşmesiyle ‘ kanser öncülleri ’ (CIN) denilebilecek hücreler ortaya çıkıyor. Kanser öncülleri erken saptanıp tedavi edilmediklerinde rahim ağzı kanserine dönüşebiliyorlar. Rahim ağzı kanseri; dünya genelinde 45 yaş altı kadınlarda en sık görülen ikinci kanser türü olup meme ve akciğer kanserlerinden sonra kanserlerden ölümlerde üçüncü sıradadır.

Özellikle gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerde daha sık görülür. HPV yani İnsan Papilloma Virüsü’nün neden olduğu rahim ağzı iltihabı, rahim ağzı kanserinin en önemli etkenidir.

Rahim Ağzı Kanseri Belirtileri

Rahim ağzı kanserinde en sık görülen belirti, adet dışı düzensiz vajinal kanamadır. Kanama zaman zaman aşırı olabilse de genellikle az miktarda lekelenme şeklindedir. Cinsel birleşme sonrası daha bariz hale gelebilir. İlerlemiş hastalıkta kötü kokulu vajinal akıntı, idrarda veya rektal kanama görülebilir.

Tümör, yukarı doğru rahim içi boşluğa, aşağıda vajinaya ve yanlarda pelvik duvara yayılabiliyor. Mesane ve rektumu doğrudan invaze (işgal) edebilir. Bu yayılımlara bağlı olarak kabızlık, kanlı idrar, fistül ve üretrada tıkanıklık ile idrar borusu genişlemesi veya böbreğin genişlemesi görülebiliyor.

Ayrıca pelvik duvar yayılımına bağlı olarak bacak ağrısı, ödem ortaya çıkabiliyor. Uzak organ metastazları, ekstra pelvik lenf nodu tutulumu, karaciğer, akciğer ve kemikte yayılım şeklinde olabiliyor.

Rahim ağzı kanseri genellikle orta ve ileri yaş kadınlarda görülse de, herhangi bir yaşta ortaya çıkabiliyor.

Rahim Ağzı Kanserinden Korunma Yolları

· HPV virüsü riski aşı ile en aza indirilebiliyor. HPV aşısı, kanserlerden korunmada güvenli ve etkili bir yoldur.

· Ulusal ve uluslararası sağlık kuruluşları HPV kaynaklı kanserlerden korunmak için 11-12 yaş arasındaki tüm erkek ve kızlara iki veya üç doz HPV aşısı yaptırmalarını öneriyor. Eğer daha önce aşı yapılmadıysa, erkekler için 21 yaşına kadar, kadınlar için ise her yaşta HPV aşısı yapılabiliyor.

· 21-65 yaş arasındaki kadınlarda rutin tarama ile (S mear ve gerekirse HPV tarama testi) rahim ağzı kanserini önleyebiliyor.

· Rahim ağzı kanserinden korunmak için cinsel yönden aktifseniz her cinsel temasta kondom kullanmanız gerekiyor. Bu, virüs riskini düşürse de, HPV prezervatifin kapsamadığı bölgelere bulaşabiliyor; bu nedenle prezervatifler HPV'ye karşı tamamen koruma sağlamayabiliyor. Karşılıklı bir şekilde tek eşlilik virüsün bulaşma ihtimalini düşürüyor.

TOPDAĞI; "Günümüzde erken tarama ve ciddi oranda bilinçlendirme kampanyalarına rağmen ancak hastaların %46’sına erken evrede tanı konabilmektedir. Tüm hastaları incelediğimizde 5 yıllık yaşam süresi rahim ağzı kanserinde %67’dir. Erken evre yani tanı anında etraf dokulara uzanmamış ve diğer organlara metastaz yapmamış olarak yakalanırsa 5 yıllık yaşam süresi, farklı bir deyişle hastalıktan kurtulma oranları %90’ı aşmaktadır. Bu da rahim ağzı kanserindeki tarama yöntemlerinin ve erken tanının ne kadar önemli olduğunu ortaya koymaktadır.

Bu nedenle kadınların 21 yaşından itibaren düzenli aralıklarla Pap smear (smir okunur) testi, 30 yaşından sonra ise HPV testi ile Pap Smear testi birlikte tarama yaptırması gerekiyor." dedi.

Jin. Op. Dr. İlke TOPDAĞI AYDIN

Kadın Hastalıkları ve Doğum