Türkiye’de doğal afetlere karşı çiftçiyi koruma şemsiyesine alan tarımsal sigorta mevzuatında önemli bir sorun bulunmaktadır. Bu durum çiftçilerimizi yıllardır mağdur etmektedir.
Bakanlık yıllardır tarımsal sigorta için tarla tapularını ve kira kontratını esas alan Çiftçi Kayıt Sistemi’ni (ÇKS) dikkate almaktadır. ÇKS verileri doğal afetlerin yanı sıra, tarımsal destekte de kullanılmaktadır. Oysa ÇKS verileri, tüm çiftçileri ve ekili alanları kapsamamaktadır. Binlerce çiftçi ÇKS yüzünden ne tarımsal destekten yararlanabilmekte ne de doğal afetlere karşı tarımsal sigorta yaptırabilmektedir. OYSA AB ÜLKELERİNDE ÜRETİCİNİN BEYANI TARIMSAL SİGORTA İÇİN YETERLİ SAYILMAKTADIR.
Türkiye’de ise tarımsal sigorta için bin dereden su getirilmekte, üreticinin önüne engel üzerine engel çıkarılmaktadır.
Ülkemizde arazi parçalanması ve miras sonrası aile içi intikal işlemlerinde yaşanan sorunlar nedeniyle ÇKS’ye kayıt edilemeyen araziler bulunmaktadır. İhtilaflı araziler, intikal yapılmayan araziler, kayyum atanan araziler, ecrimisil ödenen ancak Milli Emlak’tan kiralanamayan araziler, ÇKS’ye kayıtlı değildir. Bu araziler ekim yapıldığı halde, üzerinde üretim yapan çiftçiler ile birlikte ÇKS kaydına girememektedir. Üreticiler, ÇKS kaydı olmadığı için de tarımsal sigorta yaptıramamakta ve doğal afet dönemlerinde mağduriyet yaşamaktadır.
Ülkemizin 46 ilinde 15 Mayıs-25 Mayıs 2020 tarihlerinde büyük bir doğal afet yaşanmıştır. Çiftçilerimiz zor duruma düşmüştür.
Mazot, gübre, tohum masrafı yapan üreticilerimizin bin bir güçlükle ve maddi külfetle yaptıkları üretimleri, doğal afet ile tuzla buz olmuştur.
Bu mağduriyeti önlemek için Genel Başkanımız Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’nun talimatı ile bir yasa teklifi hazırladık. Teklifte, Tarım Sigortaları Kanununda değişiklik yaparak, ÇKS yerine Tarımsal Üretim Kayıt Sistemi (TÜKAS) veri tabanını devreye sokan bir model getiriyoruz.
TÜKAS, 2014 yılında Bakanlığın 10 bin personeli ile oluşturulmuştur. Türkiye’nin tüm ekili bitkisel üretim, hayvancılık faaliyeti ve su ürünleri üretim yapan arazi varlığını, üretim yapan çiftçi sayısını, tarımsal makinaları her şeyi ile adres ve kimlik bilgileri ile ortaya koyan bir veri tabanıdır. Bu değerli veri tabanı; maalesef şimdi sadece Türkiye’nin gübre ihtiyacı için kullanılıp onun dışında atıl bırakılmaktadır. Bu büyük bir kayıptır.
TÜKAS, gübrenin üretim dışında yasa dışı yoldan bomba vs. yapımında kullanılmasını engellemek için 2014 yılında AB talebiyle oluşturulmuştur. Tüm üretici bilgilerini içeren bu veri tabanı tarımsal destekte de tarımsal sigortada da kullanılmalıdır. Maalesef bugüne kadar AK Parti hükümetlerinin Tarım Bakanları olan Sayın Mehdi Eker, Sayın Faruk Çelik, Sayın Ahmet Fakıbaba, şimdi de Sayın Bekir Pakdemirli bu büyük veri tabanını atıl bekletmişlerdir. Çünkü AK Partili bakanlar uzman kadrolar yerine sadakat esaslı boş kadroları tercih etmiş ve çiftçilerin mağduriyetlerine seyirci kalmışlardır.
Bu durum istatistiklere de yansımaktadır. Uydudan görülen ekili arazi ile Bakanlık kayıtları uyuşmamaktadır. TÜİK rakamları ile ÇKS kaydına dayanan Tarım Bakanlığı rakamları arasında büyük farklılık bulunmaktadır. Örneğin TÜİK rakamlarına göre Türkiye’de 23-23.5 milyon hektar alanda bitkisel üretim yapılırken, ÇKS’de bu rakam 15-15.5 milyon hektar arasında görülmektedir. Adana’da üreticinin sadece yüzde 40-45’inin ÇKS kaydı bulunmaktadır.
Özetle çiftçiyi doğal afetlere karşı kaderine terk edemeyiz. Bunu önleyecek yasa teklifimizi verdik. ÇKS yerine TÜKAS veri tabanını esas alan yasa teklifimize Tarım ve Orman Bakanlığı’nın destek vermesini ya da kendilerinin de çalışma yaparak tekliflerimizi birleştirmesini bekliyoruz. Haydi, çiftçiyi doğal afetlerde yalnız bırakmayalım. Hep birlikte çiftçinin yanında duralım!
Yorum Yazın