Bahar Aylarında Alerjiye Dikkat

Havadaki polenler solunum yoluyla burunda, bronşlarda veya gözlerde birikir. Burunda alerjik rinit (bahar alerjisi/saman nezlesi) bronşlarda alerjik astım, gözlerde ise konjuktivite neden olur. Bahar alerjisi mikrobik hastalıklar gibi birkaç günde hemen iyileşmez. Bu nedenle, kişi alerjik faktörleri kendinde hissettiği anda bir hekime başvurmalı ve polen mevsimi olan nisan, mayıs aylarında yeşillik, ağaçlık gibi yerlerde durmamaya özen göstermelidir.” dedi.

Nasıl tanı konulur?

Şikâyetleri olanlar ve polen alerjisinden şüphelenilenlerde klinik muayene ve alerji deri testleri ile yakın tanı konulur. Gerekirse ileri tetkikler; cilt alerji testi (Prick Test) ve özellikli kan testleri ile teyit edilir.

Bahar alerjisi nasıl oluşur?

Atopi dediğimiz, alerjik yatkınlığı olan insanlarda havadaki polenler soluma yoluyla öncelikle buruna yerleşir ve mevsimsel yakınmaların oluşmasına neden olur. Vücut bu madde ile karşılaştığı zaman biyokimyasal bir silah (histamin) üreterek alerjik belirtilerin ve hastalıkların oluşmasına sebep olur. Kişinin şikâyetleri havada bulunan polen miktarına bağlı olarak artma veya azalma gösterebilir.

Bahar aylarında allerjik reaksiyonlar hangi nedenlerle artış gösterir?

Alerjik hastalıkların alevlenmesinde alerjenlerle karşılaşma en önemli tetikleyicidir. Çocukların alerjik hastalıklarında polen alerjisi çok etkilidir. Bahar aylarında bitkilerin polenlerinin ortama dağılması, hava güzel olduğu için açık hava aktivitelerinin artışı nedeniyle de bu alerjenlerle karşılaşma riskini artırır, alerjik hastalıklar alevlenir. Belirtiler şiddetlenir.

Baharın gelmesiyle birlikte hava ısınmaya, doğa canlanmaya başladı. Ağaçlar çiçekleniyor, çimenler yeşillenip, çiçekler açıyor, kuşlar ötüyor özellikle de çocuklar için dışarıda bulunmak içerde bulunmaktan çok daha eğlenceli bir hal alıyor ama bazı çocuklar bahar alerjisi nedeniyle çok sıkıntılı günler geçirebiliyor.

Bahar alerjisi saman nezlesi olarak da bilinir. Genelde ilkbaharda görüldüğü için bu ad verilir ve tutulan organlara göre, alerjik rinit, alerjik konjonktuvit, alerjik sünizit ve alerjik bronşit alerjik ürtiker gibi adlar da alır.

Bahar alerjisinden polenler sorumludur. Polen, erkek çiçek tozu demektir. Baharla ağaçların çiçek açmasıyla birlikte çevreye çok sayıda polen yayılır ve bu polenler hava ile ağız, burun, göz , deri ve akciğerlerimize kadar ulaşırlar ve ciddi alerjik hastalıkların ortaya çıkmasına neden olurlar. Alerjiye en çok yol açan polenler arasında zeytin, fındık, kızılağaç, pelin, kavak, çayır otu, yulaf, çavdar ve buğday yer alır.

Bahar Alerjisinin belirtileri nelerdir?

Burun akıntısı ve burun tıkanması, gözlerde sulanma ve kaşıntı, aksırma, öksürme ve boğaz ağrısı, boğazda, burunda veya üst damakta kaşıntı, sinüslerde baskı ve yüzde ağrı, gözaltlarının şişmesi ve mavimsi bir renk alması, koku ve tat duyularında azalma, çocuk hastalarda sık sık ellerini buruna sürtme ve kaşıma hareketi, yorgunluk, algılama güçlüğü, uyku bozukluğu gibi belirtilerin yanı sıra; bazen bu belirtilere hırıltılı solunum eşlik edebilir, öksürük ve baş ağrısı görülebilir.

Ne tür önlemler alabilirsiniz?

* Alerjik rinitli kişilerin tozlu ve polenli ortamlarda bulunmaması, eğer bulunmak zorunda kalacaklarsa maske kullanmaları gerekir.

* Polenlerin uçuştuğu mevsimlerde kapı ve pencereler kapalı tutulmalıdır.

* Özellikle kaloriferli evlerde kuru ev havası alerjik rinitin kötüleşmesine neden olabileceğinden, evde hava nemlendiricileri kullanılmalıdır.

* Oda havasının temizliğine dikkat edilmelidir.

* Çocuklar sokaktan geldiği zaman giysilerini hemen değiştirmelerini sağlayın.

* Evde hayvan ve bitki beslemekten kaçınılması gerekir.

* Tüylü ve yünlü battaniyeler yerine pamuklu ve sentetik olanları tercih edilmelidir.

* Toz barındırabilecek tarzda kilim, halı gibi ev eşyaları kullanılmamalıdır.

* İlaçlarınızı hekiminizin önerdiği şekilde kullanmaya özen gösterilmelidir.

* Tatil için deniz kenarını veya yüksek dağları tercih edin.

* Her gün egzersiz yapılmalı, sigarayı bırakmalı ve dengeli beslenmelisiniz.

* Alerjiye karşı doktora başvurun.

Tedavi de nelere dikkat edilmelidir?

1-Korunma:Polen alerjisi olanlar yukarıdaki önlemlere uymalıdırlar.

2-Şikâyetler geçmezse ilaç tedavisi uygulanır. Doktor gözetiminde anti-alerjik ilaçlarla hastalık kontrol altında tutulmaya çalışılmalıdır. Eski kuşak antialerjik ilaçlarda sakinleştirici (sedatif) yan etki, ilaçlarla etkileşme ve kalpde toksik etki fazla olduğundan terk edilmeye başlanmıştır. Bu nedenle eczaneden rastgele alerji ilacı alınmamalıdır. Yeni kuşak ilaçlarda bu yan etkiler minimuma indirilmiştir.

3-Eğer alerjik şikâyetler ilaçlarla geçmiyorsa ve giderek artıyorsa spesifik alerji tespit edilenlere aşı tedavisi (immunoterapi) uygulanabilir. Çok az miktarlardan başlanarak giderek artırılan allerjen aşı ile vücuda verilir. Bu alerjenlere karşı vücudun desensitize (duyarsız) hale gelmesi sağlanır.

Uzm. Dr. Bahar Özçelik Handemir